INTERNET HI ENGE?

Mi tam zawk chuan 'internet chu Facebook te, Google te, Twitter te, YouTube te leh website dang zawng zawng awmkhawm hi a ni' kan ti thin. A nihna lai chen a awm . Ama'rawhchu, chu mai bakah chuan thil dang a la tam hle. Heng a chung a kan sawi website te hi chu World Wide Web (www) kan tih te thin hi a ni. WWW hi Internet hmang tangkaitu pakhat ve mai chauh a ni.



Miin 'Internet i khawih nasa bawk a , enge internet chu a awmzia ? ' ti in zawt ta che se la engtin nge i chhan ang le?
"Internet chu hmun hrang hrang computer hrang hrang, thil in pek chhawn zung zung theihnan a thlunzawm a ni" ti in sawi ila a tawi fel ber awm e. Ama'rawhchu, thlunzawm kan tih khan Bawng rual thlun khawm ang a thlun zawm mai mai a ni lo tih hria ila!! 



'Inter-Branch YMA Tournament' kan tih chuan 'YMA Branch hrang hrang intihsiakna/thil tih ho' kan sawi na a ni. Chutiang chuan network hrang  hrang kan thlunzawm kha 'INTER-NETwork kan ti ve thei bawk. Chu chu Internet tih thumal kan neih dan chu a ni. A history lam erawh sawi vak rih lo ang, a aia pawimawh leh kan hriat a tan a tha lam sawi zawk dawn ila!!
Facebook i khawih lai emaw, WhatsApp i hman lai emaw, Flipkart/Snapdeal vel a thil i chah laiin emaw, ZoLand atanga Mizo hla i download lai emaw khan engtin nge Internet hi a lo awm? tih emaw, engtin nge hna a thawh tih emaw hi i ngaihtuah ve tawh ngai reng reng em le? Mi tam zawk hi chuan heng thilte hi awm ve rèng turah kan dah a, mak tih nachang tak ngial pawh kan hre lo thin a nih hi!!!
Internet leh Telephone te hian an hnathawh dan ah in an na lai tam tak an nei. Phone te pawh hi thlunzawm an nih avanga inbe thei kan ni. A danglam na lai chu , Phone ah chu mi pahnih inbe laklawh lai ah khan kan va tel ve thei lo, Internet ah erawh chuan a theih tlat.
Telephone te hi 'Circuit Switching' an tih hmang a hna thawk an ni a, Internet ve thung chu 'Packet Switching' hmang an ni ve thung.
Circuit Switching leh Packet Switching chu ti hian han sawi fiah dawn ila. Aizawl atangin Kelkàng ah  i in (house) chawpin insawn vek i duh ta a.
Circuit Switching i hman chuan i in chu truck lian deuh in i phur ang a, Kelkang thleng i phur ang a, Kelkang i thlen hunah i dah rem leh ang. Chu chu Phone a kan inbiak a kan aw emaw message kal dan a ni.

Packet leh Circuit Switching danglamna


Packet Switching i hman chuan i in sakna hmanrua (brick,thing,etc..) leh a chhung a i bungrua te chu i then darh vek ang a, Number i pe theuh ang a, a hrang te te in Kelkang lam ah i thawn vek ang. A then Bus in, Sumo in , Bike in ... Thleng hma deuh te, thleng tlai deuh te an awm ang. An thlenkim hunah i number pek ang zel chuan i rem khawm leh ang. Chu chu Internet a kan thil inthawn (video/image/text..etc.,) te kal dan a ni.
Internet a kan thil thawn te chu kan va thawn a te hnen a thlen hma khan a in phel darh a (packets an ti a) , kawng hrang hrang zawhin a thlenna hmu turin dik tak an thlen khan an inzawm khawm leh thin.
Internet hi thil download-na emaw, Facebook na chauh emaw, WhatsApp na emaw ringawt a ni lo va. A bak thil dang tam tak hi a awm a ni tih hi hria ila! Heng Search Engine tha Google, Yahoo ang chi ah te hian thil hi zawng peih ila , atangkai a hman i tum teh ang u!
Share: